واجب فراموش شده و نقش آن در پویایی تشیع
آیینی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله آورد و از جهت عملی هم 23 سال برای آن کار کرد. آیین غیرت دینی و برخورد با منکر است. غیرت دینی، یعنی در برابر دین، حساس بودن و اجازهی هتک به مقدسات را به کسی ندادن. از رموز سربلندی امت اسلامی همین غیرت دینی است که نام آن امر به معروف و نهی از منکر است.
(کنتم خیر أمة أخرجت للناس تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر)؛(آل عمران،آیه 110)
شما نیکوترین امتی بودید که به سود انسانها آفریده شدهاید (چه این که) امر به معروف و نهی از منکر میکنید.
در این آیه ملاک خیر و برتری امت اسلامی در برابر سایر امتها در امر به معروف و نهی از منکر است. آری، این آیین با این غیرت مقدس جان گرفت و 23 سال در این مسیر حرکت کرد، ولی متأسفانه بعد از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به موازات کم فروغ شدن معنویت، غیرت دینی نیز رنگ باخت.
اموری همچون: انحراف رهبری امت از مسیر خود، اذیت و آزار دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله تبعید شدن و شکنجه و آزار ابوذر قهرمان، که پیامبر صلی الله علیه و آله او را به عنوان راستگوترین مردم میدانست، کنار گذاشته شدن ارزشهای اسلامی و جان گرفتن تبعیضهای نژادی، چپاول بیت المال مسلمین، تفسیر و تحریف احکام و قوانین مسلم اسلامی، قرار گرفتن خلافت اسلامی در تیول کسانی که تا دیروز در برابر اسلام صف کشیده بودند و اسلام را به بازی میگرفتند و دیگر منکرات، موجب رنگ باختن و افول غیرت دینی در جامعهی اسلامی صدر اسلام گردید که سرانجام به واقعهی تلخ عاشورا انجامید.
امام حسین علیهالسلام این عزیز زهرا، خود و عزیزانش را در راه احیای غیرت دینی قربانی کرد. از آغاز قیامش اعلام کرد که هدفم احیای غیرت دینی است. هنگامی که میخواست از مدینه حرکت کند برای خداحافظی کنار تربت پاک رسول الله صلی الله علیه و آله رفت و فرمود:
اللهم! انی أحب المعروف و أکره المنکر؛ (بحارالانوار،ج44،ص328)
پروردگارا! من خواهان معروف و بیزار از منکر هستم.
و در منشور جاوید نهضتش نیز فرمود: أرید أن آمر بالمعروف و أنهی عن المنکر؛ من برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر قیام کردهام. و به هنگامی که خروش عاشورایی را برآورد فرمود:
ألا ترون أن الحق لا یعمل به، و أن الباطل لا یتناهی عنه؟ لیرغب المؤمن، فی لقاء الله محقا؛ فانی لا أری الموت الا سعادة و لا الحیاة مع الظالمین الا برما؛ علامه سید مرتضی عسکری،معالم المدرسین،ج3،ص61)
آیا نمیبینید که در مصاف حق و باطل به حق عمل نمیشود و باطل مورد نکوهش قرار نمیگیرد؟ در چنین محیط آلوده و ناپسندی انسان مؤمن و شریف شایسته است به سوی فیض دیدار پروردگارش بشتابد. من در چنین محیط ذلتباری مرگ را جز سعادت و زندگی با این ستمگران را جز رنج و نکبت نمیبینم.
و این عبرتی بزرگ است که بیتفاوتی به آن، عاقبتی وخیم دارد و این تنها غیرت دینی است که تضمین کنندهی بقای دین و حفظ آن از خطرهاست. پس باید به تبعیت از نهضت عاشورای امام حسین علیهالسلام و یارانش به احیای آن پرداخت و سنت امر به معروف و نهی از منکر را فراگیر نمود تا دین و قرآن بیمه شوند.
همان گونه که گفته شد، امام حسین علیهالسلام فلسفه و مبنای حرکتش را در امر به معروف و نهی از منکر، و احیای این فریضهی بزرگ، اما فراموش شده قرار داد و برای احیای این اصل قرآنی، شناخت جایگاه و ارزش دین و ابدیت آن لازم است؛ زیرا از جملهی درسها و پیامهای نهضت اباعبدالله الحسین علیهالسلام، معرفی جایگاه رفیع و ارزش برتر دین است، آن هم تا حدی که همه چیز، حتی خون عزیزترین انسانها، مثل حسین بن علی علیهالسلام و برادران و فرزندان و یارانش باید فدای راه دین شود.
گذشت از سر فرزند و جان و مال و برادر
چو دید مینتواند گذشت از سر دینش
جامعه ساکت مرده است….
وارثین نهضت عاشورا بر این امر واقفند که پویایی تشیع با احیای هدف امام حسین(ع) رقم می خورد.
در حدیث میخوایم: کسی که در برابر خوبی ها و بدی ها بی تفاوت است،مرده ای است که در میان زنده ها نفس می کشد.(تهذیب الاحکام،ج6،ص181)
سکوت در برابر گناه نتیجه ای جز خسارت ندارد.براساس سوره ی عصر، حتی کسانی که اهل ایمان و عمل صالح اند ولی ساکت باشند و دیگران را به حق و صبر سفارش نکنند،در خسارتند.
در قرآن می خوانیم: اگر گروهی از مردم جلو فتنه و فساد دیگران را نگیرند،همه ی زمین به فساد کشیده می شود.(سوره بقره،آیه 251)
منبع:فلسفه و عوامل جاودانگی نهضت عاشورا،ابوالفضل بهشتی،قم،بوستان کتاب،1385ش